Prognoza (rokowanie) i szanse pacjenta na przeżycie w przypadku raka piersi zależą od wielu czynników. Tylko lekarz znający dokładnie historię choroby, typ nowotworu złośliwego, stadium zaawansowania, charakterystykę nowotworu złośliwego, metodę leczenia oraz odpowiedź na leczenie, może na podstawie tych informacji ocenić szansę pacjenta na przeżycie i określić rokowanie. Prognoza polega na ocenie wpływu nowotworu złośliwego na organizm pacjenta oraz odpowiedzi pacjenta na leczenie.
Czynnik prognostyczny to cecha nowotworu lub cecha pacjenta, który należy wziąć pod uwagę przy określaniu rokowania. Czynnik predykcyjny z kolei wpływa na odpowiedź nowotworu złośliwego na konkretną metodę leczenia. Czynniki prognostyczne i predykcyjne zwykle są omawiane wspólnie, ponieważ odgrywają istotną rolę przy planowaniu leczenia i określaniu prognozy dla pacjenta.
Poniżej wymieniono najważniejsze czynniki prognostyczne i predykcyjne dla raka piersi.
Stadium zaawansowania raka piersi to ważny czynnik prognostyczny. Nowotwory o niskim stadium zaawansowania mają mniejsze ryzyko nawrotu i bardziej pomyślne rokowanie. W przypadku nowotworów o wysokim stadium zaawansowania częściej dochodzi do nawrotów, a prognoza jest niekorzystna. Do najważniejszych czynników związanych z określaniem stadium zaawansowania należą: ocena stanu regionalnych węzłów chłonnych oraz wielkość pierwotnego guza (więcej na ten temat w artykule: ”Rak piersi – Staging”).
Jednym z najważniejszych czynników prognostycznych dla raka piersi jest ocena obecności przerzutów nowotworowych w węzłach chłonnych pachowych.
Istotnym czynnikiem prognostycznym jest również liczba węzłów chłonnych z przerzutami nowotworu złośliwego
Wielkość pierwotnego guza to drugi najważniejszy czynnik prognostyczny w przypadku raka piersi. Wymiary guza są osobnym czynnikiem prognostycznym, niezależnym od stanu regionalnych węzłów chłonnych.
Im większe wymiary guza, tym wyższe ryzyko wznowy nowotworu złośliwego. Guzy o dużych rozmiarach (5 cm i więcej) mają największe ryzyko nawrotu.
Raki piersi o wielkości poniżej 1 cm, z węzłami chłonnymi bez przerzutów, mają najbardziej korzystne rokowanie.
Typ raka może być czynnikiem wpływającym na rokowanie
Jeżeli komórki nowotworu złośliwego rozprzestrzeniły się do naczyń chłonnych lub naczyń krwionośnych okolicy guza, istnieje większe ryzyko wznowy i rokowanie jest gorsze.
Ekspresja receptorów dla hormonów takich jak estrogeny i progesteron jest czynnikiem pozwalającym ocenić, czy nowotwór może odpowiedzieć na leczenie hormonalne.
W przypadku raków piersi, które wykazują ekspresję receptorów dla hormonów (tzw. raki hormonozależne), istnieje większa szansa, że nowotwór odpowie na hormonoterapię.
Raki, które wykazuję ekspresję receptorów estrogenowych (raki ER+) oraz receptorów progesteronowych (raki PR+) są zwykle mniej agresywnymi nowotworami, o niskim stopniu złośliwości i małej skłonności do tworzenia przerzutów, w przeciwieństwie do raków, które nie posiadają tych receptorów (raki HR-).
Kolejnym czynnikiem prognostycznym wykorzystywanym w przewidywaniu wrażliwości guza na leczenie, jest ekspresja HER2.
Wiek kobiety w momencie postawienia diagnozy raka piersi może istotnie wpływać na rokowanie.
Istnieje kilka czynników, które wpływają na rokowanie w przypadku wznowy raka piersi:
– Kobiety, u których rak nawraca po ponad 5 latach od pierwotnej diagnozy mają lepsze rokowanie niż pacjentki, u których doszło do wznowy po mniej niż 2 latach.
– Im dłuższy okres między pierwotnym zachorowaniem a wznową, tym lepiej.
– Pacjenci z wznową miejscową, czyli nawrotem raka w piersi po operacyjnym usunięciu guza oraz radioterapii, mają lepsze rokowanie, niż osoby, u których doszło do wznowy raka w innych narządach (wznowa odległa lub przerzuty odległe).
– Wznowa nowotworu w ścianie klatki piersiowej niekiedy zwiększa ryzyko wystąpienia przerzutów odległych.
– Przerzuty do wątroby, płuc i mózgu mają gorsze rokowanie niż miejscowe przerzuty do piersi, ściany klatki piersiowej lub pachy.
– Przerzuty do kości mają pośrednie rokowanie, lepsze niż przerzuty do wątroby, płuc i mózgu, ale gorsze niż przerzuty do ściany klatki piersiowej.
Ocena szans na przeżycie w przypadku raka piersi opiera się na szacowaniu i należy interpretować ją bardzo ostrożnie. Ze względu na to, że statystyki opierają się na ocenie grup ludzi, nie można ich wykorzystywać do przewidywania, jakie dana osoba ma szanse na przeżycie choroby.
Pacjentki z rakiem piersi powinny porozmawiać ze swoim lekarzem na temat prognozy i szans na przeżycie. Prognoza zależy od wielu czynników, takich jak m.in.:
Jedynie lekarz, który zbierze wszystkie te dane razem, może porównać je z danymi statystycznymi i ocenić rokowanie i szansę na przeżycie danego pacjenta.
Onkolog Kraków © 2019 onko-med.pl.